Nauczyłam się, że bardzo wiele możesz powiedzieć o człowieku poprzez sposób, w jaki radzi sobie w trzech sytuacjach: gdy pada deszcz, gdy zgubi mu się bagaż i gdy lampki choinkowe są totalnie poplątane.

Jeśli czujesz się samotna, jesteś w kryzysie psychicznym, to koniecznie szukaj pomocy.Umiejętność odczytywania sygnałów, że coś się dzieje ze mną niepokojącego jest ważna. Ważne jest rozmawianie o emocjach, o tym, że przeżywam smutek, wściekłość, lęk. Więzi społeczne są ważne.

Przyjmuję także, że magia i iluzja, choć mogą być bogate i kuszące, ostatecznie osłabiają ludzkiego ducha. I serio traktuję słowa Thomasa Hardy’ego: Jeżeli jest jakaś droga ku Lepszemu, to wymaga ona bezwzględnie dokładnego przyjrzenia się Najgorszemu.

Ale najpiękniejsze jest podsumowanie Kopińskiej:,,Mijając przechodniów, ludzi w autobusie czy pociągu, nie wiemy, jak dużego wysiłku wymaga niekiedy zwracanie się ku życiu.''

Jednak - mówiłem - choć nie możemy uciec od śmierci, możemy zmienić swój stosunek do niej. Zarówno z mego osobistego, jak i zawodowego doświadczenia wynika, że najbadziej boją się śmierci ci, którzy nie żyli w pełni. Można pokusić się o sformułowanie ogólnej prawdy: im bardziej nie spełnione życie, im więcej niezrealizowanego potencjału, tym większy lęk przed śmiercią.

Ostatni dom stał całkiem samotnie pod ciemnozieloną ścianą świerkowego lasu i tu naprawdę zaczynało się pustkowie. Włóczykij szedł coraz szybciej, prosto w stronę lasu. Wtedy w ostatnim domu ktoś uchylił trochę drzwi i bardzo stary głos zawołał...

I jak pisała Wisława Szymborska: „Jak żyć - spytał mnie w liście ktoś, kogo ja zamierzałam spytać o to samo.”

W utrzymaniu zdrowia psychicznego pomagają relacje i poczucie sprawczości. Dają szczęście.

Z wielu podobnych zdarzeń, jakie zaszły w ciągu naszego życia, wyciągamy wniosek, że kiedy kobiety nie mówią głośno, kiedy zbyt mało ludzi mówi głośno, cichnie też głos dzikiej kobiety, cichnie natura i świat przyrody.

Ale powoli, powoli, gdy zostawiłaś ich głosy za sobą, gwiazdy zaczęły świecić poprzez zasłony chmur, i pojawił się nowy głos, który powoli rozpoznałaś jako swój własny, który dotrzymywał ci towarzystwa gdy kroczyłaś głębiej i głębiej w świat.

Patrzę na opadające liście. Czuję zimne poranki. Po jodze siedzimy na tarasie. Księżyc jasno świeci. Trochę rozmawiamy a trochę milczymy.

W głębi duszy zawsze się jednak obawiałam - ponieważ z natury jestem lękliwa - że pewne wydarzenia w życiu pozostaną poza moją możliwością kontroli czy zarządzania. Pewne wydarzenia po prostu się wydarzą

Trudne przeżycia, traumy możemy integrować przez ruch ale też przez opowieść. Ubrać je w ramy. I ja to właśnie staram się robić. To wszystko tutaj i w spisanych przeze mnie herstoriach.